Thủy điện là nguồn cấp điện năng chính cho những quốc gia có nhiều sông hồ lớn. Để khai thác tối đa công năng của dòng nước, các nhà máy thủy điện thường phải xây dựng những con đập lớn để trữ nước. Đập thủy điện là nguồn cung cấp năng lượng chủ yếu và lớn nhất cho một số quốc gia trên thế giới, trong đó có Việt Nam, Trung Quốc hay Lào. Tất nhiên sẽ có những đập lớn, nhỏ phụ thuộc vào địa hình và công suất dự tính ban đầu.Trong bài viết này, Toplist sẽ giới thiệu danh sách 10 đập thủy điện có công suất lớn nhất đang hoạt động trên thế giới.
1. Đập Tam Hiệp (Trung Quốc)
Đập Tam Hiệp là công trình thủy điện lớn nhất thế giới, chắn sông Dương Tử, sông dài nhất châu Á. Đập được xây bằng bê tông trong suốt 14 năm từ 1994 đến 2008 với số vốn đầu tư khổng lồ lên đến 75 tỷ đô la Mỹ. Điện sản xuất từ nhà máy thủy điện Tam Hiệp không chỉ cung cấp cho hệ thống điện năng trung tâm Trung Quốc (bao gồm các tỉnh Hà Nam, Hồ Bắc, Hồ Nam, và Giang Tây) mà còn cho khu vực Trùng Khánh và Tứ Xuyên. Tuy nhiên, việc xây dựng đập Tam Hiệp cũng gặp nhiều ý kiến chỉ trích do lo ngại các tác động môi trường, hệ sinh thái, việc kiểm soát mức nước cũng như nguy cơ hiểm họa tiềm tàng do việc xây đập gây nên.
Bên cạnh đập là trung tâm tiếp đón có chứa mô hình của đập. Mô hình này cung cấp tổng quan về kỹ thuật tốt nhất về dự án cho người xem. Từ chỗ trưng bày này chỉ cần đi bộ rất ngắn ra ngoài đã dẫn tới một chỗ quan sát cao để nhìn toàn bộ dự án. Phân phối điện năng của nhà máy thủy điện Tam Hiệp sẽ không chỉ nằm trong giới hạn của Hệ thống lưới điện trung tâm Trung Quốc mà cũng sẽ được truyền tải về phía tây cũng như theo các tuyến khác về khu vực bờ biển phía đông và đông nam. Hai tuyến truyền tải có công suất lớn là HVDC Tam Hiệp - Trường Châu và HVDC Tam Hiệp - Quảng Đông, sẽ truyền tải điện năng về phía đông (tới khu vực Thượng Hải) và phía nam (tới tỉnh Quảng Đông).
Công suất thiết kế (MW): 22,500.
Vị trí: Sông Dương Tử, Hồ Bắc, Trung Quốc.
Đập Tam Hiệp (Trung Quốc)
2. Đập Itaipu (Brazil - Paraguay)
Đập Itaipu là một đập thủy điện trên sông Parana nằm ở biên giới giữa Brazil và Paraguay. Cái tên "Itaipu" được lấy từ một hòn đảo gần vị trí xây đập... Nhà máy thủy điện của đập Itaipu đã lập kỷ lục thế giới với sản lượng điện 103.098.366 (MWh) và vượt qua sản lượng điện của nhà máy đập Tam Hiệp vào năm 2015 và 2016. Công suất lắp đặt của nhà máy là 14 GW, với 20 tổ máy phát điện. Trong số hai mươi tổ máy phát điện, 10 tổ máy phát điện ở tần số 50 Hz cung cấp cho Paraguay và 10 tổ máy phát điện ở tần số 60 Hz cung cấp cho Brazil.
Số lượng bê tông để xây con đập này theo ước tính đủ để xây 210 sân vận động và 380 tháp Eiffel. Hiện nay, theo thỏa thuận liên doanh, mỗi nước được hưởng 50% sản lượng điện. Tuy nhiên, Paraguay chỉ có nhu cầu sử dụng một phần rất nhỏ và bắt buộc phải bán lượng điện không tiêu thụ hết cho Brazil theo giá sản xuất.
Đập Itaipu tuy có công suất thiết kế nhỏ hơn đập Tam Hiệp, Trung Quốc nhưng lại có sản lượng điện hàng năm đứng đầu thế giới (cao hơn thủy điện Tam Hiệp 10%). Thủy điện Itaipu được xây dựng nhằm cung cấp điện cho cả hai nước Brazil và Paraguay. Ước tính hiện nay Itaipu có thể đáp ứng được 15% nhu cầu điện tại Brazil và 75% nhu cầu điện của Paraguay.
Công suất thiết kế (MW): 14,000.
Vị trí: Sông Panara, biên giới Brazil và Paraguay.
Đập Itaipu (Brazil - Paraguay)
3. Đập Xiluodu (Trung Quốc)
Đập Xiluodu là một đập vòm trên sông Kim Sa, một nhánh của sông Dương Tử ở Trung Quốc. Nằm gần thị trấn Xiluodu thuộc huyện Vĩnh Sơn, tỉnh Vân Nam nhưng con đập nằm ở huyện Leibo, tỉnh Tứ Xuyên. Ngoài ra, đập còn có vai trò kiểm soát lũ lụt, kiểm soát phù sa và xả nước theo quy định nhằm cải thiện lượng nước hạ lưu. Việc xây dựng đập và nhà máy điện bắt đầu vào năm 2005. Nó được vận hành bởi China Yangtze Power và hiện là nhà máy điện lớn thứ ba với đập cao thứ tư trên thế giới.
Đập Xiluodu có hình cung được xây dựng trên sông Kim Sa là nhánh thượng nguồn của sông Dương Tử, thuộc địa phận 2 tỉnh Tứ Xuyên và Vân Nam, Trung Quốc, hoàn thành năm 2014. Ban đầu thủy điện Xiloudu chỉ được xây dựng với mục đích cung cấp điện với công suất thiết kế 13,860 MW. Tuy nhiên sau đó, đập còn đóng vai trò điều tiết lũ lụt, kiểm soát phù sa, điều chỉnh dòng nước và cải thiện hướng dòng chảy hạ nguồn.
Công suất thiết kế (MW): 13,860.
Vị trí: Sông Kim Sa, Trung Quốc.
Đập Xiluodu (Trung Quốc)
4. Đập Guri (Venezuela)
Đập Guri cao 162 m là nguồn cung cấp điện chính cho Venezuela. Bắt đầu từ những năm 1960, Venezuela hạn chế tối thiểu dùng dầu mỏ để sản xuất điện nhằm tập trung cho xuất khẩu dầu, từ đó thủy điện trở thành nguồn cung cấp chính. Trong khoảng năm 2006, sản lượng điện thủy điện Guri còn được xuất khẩu sang Colombia và Brazil.
Tuy nhiên, trong những năm gần đây, do tình trạng hạn hán kéo dài làm mực nước sông giảm khiến sản lượng điện không đủ cung cấp cho nhu cầu nội địa, chính phủ đã phải áp dụng chính sách cắt điện từ 2 - 4 tiếng mỗi ngày. Tuy có vai trò rất quan trọng trong nền kinh tế nhưng thủy điện Guri cũng gây ảnh hưởng không nhỏ đến môi trường, phá hủy hàng ngàn dặm vuông rừng với độ đa dạng sinh học cao quanh sông Caroni.
Công suất thiết kế (MW): 10,235.
Vị trí: Sông Caroni, Venezuela.
Đập Guri (Venezuela)
5. Đập Tucurui (Brazil)
Đập Tucurui là một đập trọng lực bê tông trên sông Tocantins, quận Tucurui, bang Para, Brazil. Mục đích chính của đập là sản xuất thủy điện và điều tiết nước. Đây là dự án thủy điện quy mô lớn đầu tiên trong rừng nhiệt đới Amazon của Brazil. Công suất lắp đặt của nhà máy 25 tổ máy là 8.370 mêgawatt (11.220.000 hp). Việc xây dựng giai đoạn I bắt đầu vào năm 1980 và kết thúc vào năm 1984 trong khi giai đoạn II bắt đầu vào năm 1998 và kết thúc vào năm 2010. Con đập được giới thiệu trong bộ phim năm 1985 The Emerald Forest.
Phần chính của đập Tucurui cao 78 m và dài 6,9 km. Phần các đê đất Mojú và Caraipé làm gia tăng tổng chiều dài 12.515 m. Đập Tucurui cung cấp điện tới 13 triệu người và 60% lượng điện phục vụ trong các ngành công nghiệp, tạo ra khoảng 2.000 công ăn việc làm. Nhưng việc xây dựng đập cũng thu hút một số lượng lớn người di cư đến khu vực này dẫn đến nạn phá rừng và nhiều tác động tiêu cực khác. Đập Tucurui là công trình thủy điện quy mô lớn đầu tiên trong khu vực Amazon. Tuy nhiên, bên cạnh có cũng có những tác động tiêu cực, sự xuất hiện của công trình thủy điện đã mang theo một dòng người lớn di cư đến địa phương gây ra tình trạng phá rừng nghiêm trọng.
Công suất thiết kế (MW): 8,370.
Vị trí: Sông Tocantins, Brazil.
Đập Tucuruí (Brazil)
6. Đập Grand Coulee (Mỹ)
Đập Grand Coulee là một đập lực trên sông Columbia ở tiểu bang Washington của Hoa Kỳ được xây dựng để sản xuất năng lượng thủy điện và cung cấp thủy lợi. Nó được xây dựng từ năm 1933 đến năm 1942, ban đầu với hai nhà máy điện. Một nhà máy điện thứ ba đã được hoàn thành vào năm 1974 để tăng cường sản xuất năng lượng. Đây là cơ sở sản xuất điện năng lớn nhất sản xuất điện ở Hoa Kỳ và một trong các kết cấu bê tông lớn nhất thế giới.
Sau khi thăm công trường xây dựng vào tháng 8 năm 1934, Tổng thống Franklin Delano Roosevelt chuyển từ ủng hộ "đập thấp" rẻ hơn sang "đập cao" lợi hơn. Phương án đập cao đã được Quốc hội Hoa Kỳ phê duyệt vào năm 1935 và hoàn thành vào năm 1942, với đợt nước đầu tiên qua đập tràn đập này vào ngày 1 tháng 6 năm đó.
Đập Grand Coulee là đập trọng lực nằm trên sông Columbia, bang Washington, Mỹ là cũng là công trìnhthủy điện lớn nhất nước Mỹ. Mục đích xây dựng đập ngoài cung cấp điện còn là đểcung cấp nước tưới tiêu. Sản lượng điện từ Grand Coulee đã được dùng để cung cấp cho ngành công nghiệp phát triển vũ bão ở Tây Bắc nước Mỹ trong thế chiến thứ 2. Sau đó, do nhu cầu tăng cao, công trình được mở rộng, một nhà máy nữa được xây dựng. Đập này cũng để lại hậu quả vô cùng nặng nề với các chủng tộc bản địasinh sống bằng đánh bắt cá trên sông do đập đã chặn hoàn toàn hướng di chuyển của các loài cá.
Công suất thiết kế (MW): 6.809.
Vị trí: Sông Columbia, Mỹ.
Đập Grand Coulee (Mỹ)
7. Đập Xiangjiaba (Trung Quốc)
Đập Xiangjiaba là một đập trọng lực lớn trên sông Kim Sa, một nhánh của sông Dương Tử ở tỉnh Vân Nam và tỉnh Tứ Xuyên, tây nam Trung Quốc. Nhà máy thủy điện này có tám tuabin Francis, 4 tổ máy với công suất 812 MW và 4 tổ máy hoạt động ở mức 800 MW, tổng công suất lắp đặt là 6,448 MW. Đập Xiangjiaba là đập thủy điện lớn thứ ba của Trung Quốc sau Đập Tam Hiệp và Đập Xiluodu. Việc xây dựng bắt đầu vào tháng 11 năm 2006 và tổ máy phát điện đầu tiên được đưa vào vận hành vào tháng 10 năm 2012.
Tổ máy phát điện cuối cùng được đưa vào vận hành vào ngày 9 tháng 7 năm 2014. Chủ yếu sản lượng điện sản xuất từ thủy điện này được cung cấp cho thành phố Thượng Hải. Đầu ra của thủy điện được kết nối với đường dây truyền tải điện ± 800 kV HVDC, hệ thống HVDC Xiangjiabaay Thượng Hải, truyền tải phần lớn điện năng đến Thượng Hải.
Công suất thiết kế (MW): 6,448.
Vị trí: Sông Kim Sa, Trung Quốc.
Đập Xiangjiaba (Trung Quốc)
8. Đập Long than (Trung Quốc)
Đập Long Than là một đập trọng lực bê tông đầm lăn (RCC) trên sông Hồng Thủy ở Khu tự trị dân tộc Choang Quảng Tây, Trung Quốc, một nhánh của Tây Giang và Châu Giang. Đập cao 216.2 mét và dài 849 mét, là đập bê tông cao nhất trên thế giới. Đập có bảy đập tràn, hai cửa xả đáy và một nhà máy điện ngầm. Thang máy nâng tàu Longtan, một phần của tổ hợp đập, sẽ là hệ thống nâng tàu cao nhất thế giới.
Con đập đã được lên kế hoạch xây dựng vào những năm 1950. Đập chính thức được khởi công xây dựng vào tháng 7 năm 2001. Năm 2009, tổ máy phát điện cuối cùng đi vào hoạt động và nâng tổng công suất lắp đặt lên 6,426 MW, sản lượng điện hàng năm ước tính đạt 18.7 TWh. Đập Long than là đập thủy điện trọng lực cao nhất thế giới với độ cao 216m, nằm trênsông Hồng Thủy, Quảng Tây, Trung Quốc. Đập được xây dựng nhằm mục đíchcung cấp điện, định hướng dòng chảy và kiểm soát lũ lụt.
Công suất thiết kế (MW): 6,426.
Vị trí: Sông Hồng Thủy, Trung Quốc.
Đập Longtan (Trung Quốc)
9. Đập Sayano - Shushenskaya (Nga)
Đập Sayano - Shushenskaya nằm trên sông Yenisei, gần Sayanogorsk, Khakassia, Nga. Đây là nhà máy điện lớn nhất ở Nga và nhà máy thủy điện lớn thứ 10 trên thế giới về công suất lắp đặt... Đập được xây dựng rất kiên cố và có thể chịu được tác động của trận động đất lên đến 8 độ richter. Đập được ghi danh vào sách kỷ lục Guinness Thế giới với danh hiệu đập thủy điện kiên cố nhất thế giới.
Đập Sayano - Shushenskaya là công trình thủy điện lớn nhất và có vai trò rất quan trọng trong nền kinh tế nước Nga, chiếm 25% lượng điện từ thủy điện cung cấp trên toàn nước Nga. Tuy nhiên, trong quá trình hoạt động, công trình thủy điện này đã gặp nhiều sự cố nghiêm trọng ví dụ như vụ nổ năm 2009 cùng nhiều bất ổn khác.
Công suất thiết kế (MW): 6,499.
Vị trí: Sông Yenisei, Nga.
Đập Sayano - Shushenskaya (Nga)
10. Đập Krasnoyarsk (Nga)
Đập Krasnoyarsk là một đập thủy điện được xây dựng băng qua sông Enisei ở miền bắc bang Divnogorsk, Nga. Được xây dựng từ năm 1956 đến năm 1972 và cung cấp 6.000 MW điện năng, chủ yếu được sử dụng để cung cấp KrAZ. Cả hai nhà máy điện và nhôm đều được kiểm soát bởi công ty RUSAL. Theo kết quả của việc xây đập, hồ chứa Krasnoyarsk đã được tạo ra. Hồ chứa này, thường gọi là biển Krasnoyarsk, có diện tích 2.000 km2 và diện tích 73.3 cubic kilômét. Chiều dài 388 km và rộng 15 km, có độ sâu trung bình 36,6 m và độ sâu 105 m ở gần đập.
Đập Krasnoyarsk ảnh hưởng đáng kể đến khí hậu địa phương, thường sông sẽ đóng băng trong mùa đông Siberi cực lạnh, nhưng vì đập nước giải phóng quanh năm, dòng sông không bao giờ đóng băng trong dải sông dài 200 km đến 300 km. Vào mùa đông, không khí lạnh lẽo tương tác với nước sông ấm tạo ra sương mù bao phủ Krasnoyarsk và các khu vực hạ lưu khác.
Đập Krasnoyarsk là công trình thủy điện lớn thứ 2 ở Nga, cũng nằm trên sông Yenisei. Đập cao124m được xây dựng từ năm 1956 đến 1972. Việc xây dựng đập cũng gây ảnh hưởngkhông nhỏ đến khí hậu địa phương. Hàng năm vào mùa đông, đập liên tục xả ra nướckhông đóng băng tương tác với nước đóng băng của sông Yeinsei tạo thành khóilan khắp vùng Krasnoyarsk và các vùng hạ lưu khác.
Công suất thiết kế (MW): 6,400
Vị trí: Sông Yenisei, Nga.
Đập Krasnoyarsk (Nga)
Nguồn : toplist.vn
